• Millî Kültür

  • Millî Kültür

  • Kültür, milli; medeniyet, milletler arasıdır.

  • "Medeniyet gül alıp gül satmak, gülü gül ile tartmaktır. Ömer Özercan

Copyright 2024 - Custom text here

Başlıca Ebrû Çeşitleri

 

Ebrû sanatında sanatkârın hissiyâtı objeye nakşolurken bir çok şekilde tezahür etmiş. Bu aşağıda bahsedilecek olanlar, geleneksel ebrû sanatı örneklerinden günümüze ulaşabilenler arasında öğretilegelenlerdir.

Battal  Ebrû: Ebrû sanatının  alfabesi denir.  Boyaların kitre üzerine serpilip   hiçbir şey yapmadan alınması ile   meydana gelir.

Gelgit Ebrûsu :
Battal ebrûya  bız  ile sağdan sola yahut yukardan aşağıya doğru   hareketler doğrultusunda  meydana  gelir.

Taraklı Ebrû
:   Gelgit ebrûsu üzerinden tarak geçirilmesi ile meydana gelen ebrû türüdür.

Hatip Ebrûsu:
Adını 18. yy da Ayasofya Camii Hatîbi  Mehmet Efendi  yaptığı için ondan almıştır. Hafif bir zemin  atıldıktan sonra  bız   yardımı ile belirli aralıklarda boyalar damlatılır. Damlatılan boyaların içerisine farklı 3 – 4 renk daha damlatılır. Yine bu  iç içe girmiş daireleri bız yardımı ile yukardan aşağıya , aşağıdan yukarıya çekerek veya bu işlemi  dairelerin merkezinden dışarıya doğru yaparak elde edilen desenlerden oluşur.

Çeşitleri: çark-ı felek,  menekşe, mütenevvia, yıldız, yürek, taraklı yürek.


Çiçekli Ebrû:
Necmeddin Ebrûsu olarak bilinen  bu ebrû  türü   büyük ebrû üstâdı Necmeddin Okyay  tarafından 1918  yıllından itibaren  yapılmaya başlanmıştır.  Hafif bir  zemin üzerine   damlatılan çiçeklerin sap şeklini oluşturacak yeşil boyanın  damlatılması ile başlanan bu ebrûya  çiçeğin  renklerinin damlatılıp şekil verilmesi ile son bulur.  Lâle, karanfil, gül, papatya, sümbül  çiçeklerini örnek verebilirz.

Akkâse: Kağıdın  boya alması istenmeyen kısmına  arap zamkı sürülmesi ile yapılan ebrû türüdür.  Boya almayan bölüm  kendi renginde kalırken diğer  kısımlar ebrûlanmış olur.

Yazılı  Ebru:
Hat sanatı ile birlikte kullanılan bir ebrû türüdür.  Yazıyı arap zamkı ile kağıt üzerine  yazıp  kağıdı ebrûlamaktır. Yazı kısmı  boya almayacağından beyaz  kalır. İstenirse  ikinci bir kez kağıt ebrûlanarak  yazıda renklendirilir.

Başlıca büyük ebrû ustaları  :


Şebek                                 :   ?  -  1608

Hatîb Mehmet efendi             :    ? -  1773

Şeyh Sadık Efendi                 :    ? -  1846

Hezârfen Ethem Efendi          :    1829- 1904

Hezârfen Necmeddin Okyay    :   1883- 1976

Mustafa Düzgünman              :   1921- 1990

Ebrû  yürekten suya  ahenkli  bir serüvendir. Yüreğin suda  kendini yeniden nakş etmesidir. Yapılması kadar seyretmesi güzel bir sanat olan ebrû anlatılamıyor, daha çok yaşanıyor olması ise ebrûnun kendi içinde küçük bir sırrıdır.

 

f t g m