Büyük Bestekâr Hacı Ârif Bey

Büyük  bestekâr  Hacı  Arif Bey,  1831 yılında İstanbul'da, Haliç kıyılarındaki Eyüp Sultan semtinde dünyaya gelmiştir. Babası Eyüp Şer'î Mahkemesi başkâtibi Ebûbekir Efendi'dir. Ailesi, Osmanlı Türk toplumunda,

orta sınıfın mütevazı kesimi sayılır.Hacı Arif Bey'in dünyâya geldiği ortam gayet rûhânî, gayet seçkin, dînî havanın  hâkim olduğu,  her evden Kur'an, ilâhî seslerinin yükseldiği zamanın güzîde bir İstanbul    şehridir. Disiplinli, güzel bir ahlâk ve kaliteli bir terbiye anlayışıyla yetiştirilen  Hacı Arif Bey, âdâb-ı muaşeret   kânunlarını ve  inceliği,   konuşma tarzını, nezâketi, davranış olarak küçük  yaşta   kapacak derecede  kabiliyetli ve güzel yaradılışlıydı. O zamanın îcâb eden şartlarında beş yaşında ilk okula başlatılan küçük Arif, ses güzelliğiyle ve bir defa dinlediği eseri hemen ezberlemesiyle  dikkat çekti  ve o zaman kendisinden sâdece altı yaş büyük olan ve geleceğinin büyük bestekârı olan Zekâî Efendi'ye (Zekâî Dede Efendi) mûsikî dalında yetiştirilmek üzere verildi, kısa bir   müddet  sonra   Zekâî   Efendi Arif’i, kendi hocası Eyyûbî Mehmed Bey'e götürdü. Hacı Arif bey ilk ciddî mûsikî derslerini Eyyûbî Mehmed Bey'den aldı. On iki yaşlarında iken hocası Eyyûbî Mehmed Bey, Büyük Dede Efendi'ye (Hammâmî-zâde ismail Dede Efendi) talebesinin kabiliyetinden ve sesinin güzelliğinden bahsetmiş, hattâ talebesini Dede'ye götürüp el öptürerek talebesinin dahî bestekâr Dede Efendi tarafından iltifat görmesine, hattâ ve hattâ ondan kendi evinde derler almasına dahî sebep olmuştur. Hacı Arif Bey,  hocası  Eyyûbî  Mehmet Bey'den dînî eserler hâricinde 30 kadar  fasıl   meşketmiş,   böylelikle  otuz değişik makamı geçki ve nâme yapılarıyla öğrenmiş, büyük ve küçük usulleri de hâl etmiştir. Eyûbî Mehmed Bey'den dersler almakta  iken  bulunduğu   Muzıkay-i  Hümâyûn'da, bir başka hocası Haşim Bey'den de klâsik mûsikî repertuarımızın bin kadar seçkin eserini meşketmiştir.

Hacı Arif Bey, hocası Eyyûbî Mehmed Bey'in kendisini Muzıkay-i Hümâyûn'un Türk Mûsikîsi bölümüne yazdırmasıyla saraya girmiş, yine hocasının takdiri ile 1844 yılında seraskerlik kalemlerinden birinde stajyer kâtipliğe başlamıştır. Stajyer kâtiplik eğitimi sırasında bir maaşsız memur olarak Arif, âmirlerinden "ki-tâbet-i resmiyye" denen resmî yazışma usullerini, diğer her türlü devlet memuru için gerekli bilgileri, aslında bir yerde Osmanlı bürokrasisini, belki de böylece saraylılığı öğrenmişti.

Yusuf Has Hâcib - Kutadgu Bilig

Yusuf Has Hacib, Türk dili ve edebiyatı için temel bir eser olan Kutadgu Bilig (Kutlu kılan bilgi) kitabının yazarıdır. Kutadgu Bilig 6645 beyitlik bir eserdir.

(M.S. 1017) 11. yüzyılın başlarında Karahanlı Devleti'nin Balasagun şehrinde dünyaya gelen Yusuf Has Hâcib İyi bir eğitim gördü. Çağının geçerli bilimlerinin yanı sıra Arapça ve Farsça da öğrendi. Balasagun'da yazmaya başladığı Kutadgu Bilig (Mutluluk Bilgisi) adlı yapıtını 1069 yılında Kaşgar'da tamamlayarak Karahanlı hakanlarından Ebû Ali Hasan ibn Süleyman Arslan Hakan'a sunmuştur. 1077 yılında Kaşgar'da vefat etti. Türbesi bu kenttedir.

Kutadgu Bilig, her iki dünyada da mutluluğa kavuşmak için gidilmesi gereken yolu göstermek maksadıyla yazılmıştır. Yusuf Has Hâcib'e göre, öteki Dünya'yı kazanmak için bu dünyadan el etek çekerek yalnızca ibadetle vakit geçirmek doğru değildir. Çünkü böyle bir insanın ne kendisine ne de toplumuna bir yararı vardır; Oysa başkalarına yararlı olmayanlar ölülere benzer; Bir insanın erdemi, ancak başka insanlar arasındayken belli olur. Asıl din yolu, kötüleri iyileştirmek, cefaya karşı vefa göstermek ve yanlışları bağışlamaktan geçer. İnsanlara hizmet etmek suretiyle faydalı olmak, bir kimseyi, hem bu dünyada hem de öteki dünyada mutlu kılacaktır.

Hoca Ali Rıza Bey'in Hayatı

Hoca Ali Rızâ 1858’de Üsküdar’da Ahmediye mahallesinde doğmuştur. Babası süvâri binbaşılarından Üsküdar’lı Mehmet Rüştü 1865 yılında Sofya’da öldü. Babası yazıya önem veren bir hattat idi. 1884'te teğmen olarak Harbiye'yi bitiren genç ressam, bu yüksek okula resim öğretmeni olarak girmiştir.

Hoca Ali Rızâ Bey’in yaklaşık 3 bin resmi olduğu söylenir. İkinci Meşrûtiyet' ten sonra kurulan Osmanlı Ressamlar Cemiyeti' nde başkanlık yaptı. 1930 yılında ölen Hoca Ali Rızâ' nın mezarı Üsküdar Karacaahmet' tedir.

“Mesleğim peyzaj ressamlığıdır.” diyen Ali Rızâ Bey Türk resim tarihinde düzeyine henüz erişilememiş bir ressamdır. Peyzajda halâ rakipsizdir. Bütün ömrü boyunca gençleri yetiştirmiş, bu yüzden de tarihimize Hoca Ali Rızâ Bey olarak geçmiştir. Son derece sağlam çizgileri olan eserleri, bugün birer vesika mâhiyetindedir. Tabloları ve karakalem resimleri ile o güzelim  İstanbul’un günümüze kadar gelmesini sağlamıştır.

Eski bir mecmuada şöyle bir başlık gördüm: "Belki o da hevese gelir, ressam olur!" Beni çok etkilediği için yazının devamını okudum. İç yüzü şu imiş. Resim yaparken seyre gelip yanı başında oturanlara engel olduğu hemen hemen hiç görülmemiş. Nedenini sordukları zaman, "Ne mâlûm? Böyle göre göre belki içine bir heves gelir, bakarsın, o da ressam olur." Demişlerdir. Hoca Ali Rızâ Bey kişiliği ve resimleri ile beni etkilemiş bir ressamdır.

Osman Hamdi Bey' in Hayatı

Osman Hamdi Bey’in Hayatı

30 Aralık 1842 de İstanbul'da doğar. Osman Hamdi Bey, İlk öğreniminden sonra 1856'da Mekteb-i  Maarif-i Adliye'de öğrenime devam eder. Osman Hamdi Bey’in babası Edhem Paşa kendisi gibi oğullarının da Batı’da eğitim görmesini çok arzu etmiş ve bunu sağlamak için de elinden geleni yapmıştır. Bu nedenle 1857 yılında Osman Hamdi Bey’i hukuk öğrenimi için Paris’e göndermiştir.

Bir süre burada hukuk öğrenimi gördükten sonra resme olan tutkusu daha ağır basarak sonunda resmi tercih ederek Güzel Sanatlar Okulu’na devam etmiştir. Osman Hamdi Bey’in hocaları zamanın ünlü ressamları olan  Gerome (1824-1904) ve Boulanger (1824-1888) dir. Osman Hamdi bu iki ressamdan etkilenmiş ve dönemin  iyi eğitim görmüş ressamlarından biri olmuştur. Onun paris’te eğitimi sırasında 1862 yılında Şeker Ahmet Paşa (1841-1907) ve Süleyman Seyyid (1842-1913)  Paris’e resim eğitimi için gelmişlerdir. Osman Hamdi Bey Paris’te oniki yıl kalmıştır. Osman Hamdi Bey paris’te Marie adlı bir kızla evlenir Türkiye’ye döndükten 4-5 yıl sonra ayrılır ve bu evlilikten Fatma ve Hayriye isimli iki kızları olur.

1869 tarihinde Osman Hamdi İstanbul’a döner. Mithat Paşa’nın Bağdat Valiliğine atanması ile O da Bağdat vilayeti Umur-u Ecnebiye Müdürlüğüne (Yabancı İşleri Müdürlüğü) getirilir. Bağdat’tan çeşitli görüntülerin yer aldığı tablolar ve karakalem desen çalışmalarını bu dönemde yapmıştır.

1871 yılında İstanbul’a dönen Osman Hamdi Bey  sarayda yabancı elçilerinin protokol işleriyle görevlendirilmiştir. Bu görevde başarısından dolayı bizzat Abdülaziz tarafından 1873 yılında Viyana’da açılan Uluslar arası Sergiye komiser olarak atanmıştır. Bu görevde en büyük destekçisi babası olmuştur.
Osman Hamdi Bey Viyana’da bulunduğu sırada yine bir Fransız ve adı da Marie  olan ikinci eşi ile tanışır. İstanbul’a döndükten sonra birinci eşinden ayrılır Naile adını verdiği bu Fransız kızla evlenir. Bu evlilikten üçü kız biri erkek dört çocuğu olur.  ( melek, Leyla, Nazlı, Edhem)

Mart 1875 yılında Afiri Paşa’nın yanında Hariciye Umur-u Ecnebiye Katibi (Dışişleri Bakanlığı protokol Müdür Muavini) olur. 1876 yılında Abdülaziz tahtan indirilince bu görevden alınarak Matbuat-ı Ecnebiye atanır. 1877 yılında Beyoğlu Altıncı Daire Belediye Müdürü olur. 1878 yılından sonra artık resme daha fazla zaman ayırma düşüncesiyle devlet memurluğundan ayrılır.